किल्ल्यांसाठी हवाय ‘होमवर्क’ छत्रपती शिवाजी महाराजांनी साकारलेल्या सह्याद्रीतील किल्ल्यांप्रती असलेली दुर्गप्रेमींमध्ये संवेदनशीलता आणि तळमळीला युनेस्कोचे पदाधिकारी हुरळून जाणार नाहीत. त्यांच्या निकषांमध्ये उतरण्यासाठी किल्ल्यांचे शास्त्रीय पद्धतीने केलेले 'डॉक्युमेंटेशन' दाखविण्याची गरज आहे. जागतिक वारसा स्थळाच्या स्पर्धेतील मानांकन मिळविण्यासाठी आपल्याला किल्ल्यांचा प्रचंड 'होमवर्क' करावा लागणार आहे.... जैववैविध्याने समृद्ध असलेल्या पश्चिम घाटातील ३९ स्थळांना युनेस्कोच्या वर्ल्ड हेरिटेज साइट समितीने तीन वर्षांपूर्वी हिरवा कंदिल दाखवला. रशियातील सेंट पिट्सबर्गमध्ये झालेल्या त्या बैठकीत पश्चिम घाटाच्या प्रस्तावाचे महत्त्व पटवून देताना भारताच्या प्रतिनिधींना खूप मेहनत घेतली होती. हा अहवाल अंतिम टप्प्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी पश्चिम घाटाने चार वर्षांचा खडतर प्रवास अनुभवला. जागतिक व्यासपीठावरील तज्ज्ञांच्या मनात या घाटाविषयी कुतूहल निर्माण करीत असतानाच तेथील नैसर्गिक संपत्तीचे शास्त्रीय महत्त्व बिंबविण्याची प्रक्रिया भारतीय प्रतिनिधींसाठी मौल्यवान अ...